Dzisiaj chciałbym Wam opowiedzieć, czym jest samu i wyjaśnić różnicę między słowami SOJI (掃除) i SAMU (作務).
Tłumacząc z japońskiego słowo „soji” pierwszym znakiem jest znak oznaczający „zamiatanie”, natomiast drugi znak oznacza „wyeliminować, wyczyścić”. Słowo „sprzątanie” rozumiemy więc jako działanie: czyszczenie kurzu czy brudu za pomocą mopa lub szmatki.
W Shorinji Kempo termin samu rozumiany potocznie oznacza „sprzątanie”.
Na czym jednak polega różnica między tymi dwoma słowami? Popatrzcie uważnie na słowo „samu” na znaki je tworzące (作務). Pierwszy znak oznacza „coś robić, tworzyć, budować”, natomiast drugi znak oznacza „pracować, służyć”. Zwykle ten znak jest używany, gdy mówimy „zagrać rolę”. W rzeczywistości słowo samu oznacza więc - „stworzyć własną rolę”.
Na przykład, kiedy uczeń otrzymuje jakieś zadanie lub gdy pracownik otrzymuje zadanie od swojego szefa, może to zadanie wykonywać z dwoma różnymi nastawieniami. Pierwsze charakteryzuje się tym, iż wykonuje go dokładnie w sposób w jaki mu polecono, a jego realizacja jest wyłącznie wynikiem wydanego polecenia. Drugie, patrząc z punktu widzenia Shorinji Kempo, różni się tym od pierwszego, iż osoba wykonująca zadanie identyfikuje się z nim, a przez to zauważa, co musi zrobić, aby w jak najlepszy sposób je zrealizować.
Słowo samu ma więc bardzo głębokie znaczenie i sprowadza się do tego, aby: dać sobie zadanie i samemu go wykonać. Samu w Dojo oznacza więc, nie tyle czynność wycierania podłogi, ale ciągłe dostrzeganie miejsc, w których może występować kurz czy brud, a następnie znalezienie właściwego sposobu na jego usunięcie, niekoniecznie poprzez wydanie innym polecenie, aby posprzątali.
Samu nie możemy wiec robić bezmyślnie, bo automatyzm prostej czynności niczego tak naprawdę nas nie nauczy. Sprzątać (porządkować) na podstawie własnych decyzji, samodzielnej gotowości do zauważenia miejsc, gdzie należy to zrobić oraz determinacji do jego prawidłowego wykonania - właśnie taki sens ma słowo Samu.
Samu musimy traktować jako „świadome sprzątanie”.
W ten sam sposób podchodźcie do sprzątania również poza Dojo: w pracy, w szkole, w życiu codziennym. Każde dowolne sprzątanie potraktujcie to jako samu.
Jeśli zauważysz brud, nie myśl od razu: „Teraz nie jest czas na samu”, „pani sprzątająca przyjdzie i wyczyści” itp. Właściwą reakcją na zauważony nieporządek będzie adekwatne działanie: jeśli zauważyłeś śmieć – podnieś go i wyrzuć.
Pamiętajcie, że nasze działania muszą wynikać ze świadomości, a równocześnie muszą być poparte odpowiednimi czynami. Nie traktujcie więc samu jako bezmyślnej, nudnej i uciążliwej czynności!
Wykonuj samu nie tylko w Dojo, ale także w życiu codziennym. Niech te słowa zostaną Wam w głowach: Dostrzegam – zastanawiam się – realizuję!
Wówczas każde miejsce, w którym wykonasz samu będzie czyste i uporządkowane. Ty sam zwrócisz uwagę, że to miejsce stało się czyste, a to uczucie powróci do Twojego serca, które również zostanie oczyszczone. Oczywiście, jeśli zauważysz w swoim sercu lub umyśle „śmieci”, nie musisz robić samu w miejscu, w którym jesteś. Należy skoncentrować się na wysiłku, aby zrobić to, co musisz, zaangażować się w pracę na 100%, a w rezultacie otrzymasz poczucie spełnienia.
Na koniec chciałbym Wam przekazać słowa sempai'ja, które usłyszałem od niego niemal natychmiast po przyjeździe do Hombu: „Zawsze utrzymuj przedpokój i ubikację w czystości. To twoja twarz. Najbardziej zanieczyszczony jest przedpokój. Jednak toaleta jest miejscem, z którego wszyscy korzystają, więc jest również zanieczyszczona. Te dwa miejsca powinny być zawsze czyste - wyrażają twoją twarz”.
Od tego czasu minęło ponad 20 lat, ale bardzo dobrze pamiętam jego słowa…
Chciałbym, abyście wszyscy nauczyli się: dostrzegać problemy, znajdować własne sposoby ich rozwiązania oraz podejmowali w związku z tym konkretne działania do ich realizacji.
To pozwoli Wam jeszcze bardziej zbliżyć się do trybu życia, który nazywamy Shorinji Kempo.